Veiligheid

Nederland wil voor zijn burgers een veilig land zijn om in te wonen, te werken en te leven. Met deze ambitie staat Nederland de komende decennia voor complexe uitdagingen. Terrorisme en georganiseerde criminaliteit vormen een directe bedreiging voor onze samenleving en voor de nationale veiligheid. Er is bovendien een sterke verschuiving zichtbaar van de criminaliteit naar de digitale wereld. Cybercriminelen wanen zich onzichtbaar en weten vaak door slim gebruik van anonieme tools uit handen van de instanties te blijven. Deze complexe uitdagingen vragen om een proactieve houding en nauwere samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten.

Om een goed antwoord te bieden zoekt de veiligheidssector met behulp van de laatste wetenschappelijke inzichten, sleuteltechnologieën en toepassingen naar innovaties waarmee Nederland (potentiële) tegenstanders steeds een stap vóór kan blijven. Hierbij is ook aandacht voor ethische en maatschappelijke vraagstukken, en fundamentele en structurele aspecten van veiligheidskwesties. Er zullen vaak combinaties nodig zijn van meerdere kennisgebieden, zowel technologisch, sociaal-maatschappelijk als organisatorisch. Meerdere wetenschappelijke disciplines en topsectoren moeten hiervoor dus intensief samenwerken.

Gecoördineerde samenwerking

De overkoepelende ambitie is ‘always ahead of the threat’: met slimme oplossingen (potentiële) tegenstanders steeds een stap vóór blijven. Doorpakken op het thema veiligheid vergt nieuwe partnerschappen, tussen bedrijven en universiteiten als organisaties, maar ook persoonlijk: de digitale expert met de gedragswetenschapper, de composietenspecialist met de veiligheidsfunctionaris, de elektronisch ontwerper met de expert die nieuwe marineschepen ontwikkelt.

Holland High Tech (Topsector HTSM) coördineert de uitvoering van de Kennis- en Innovatie Agenda (KIA) voor de sector Veiligheid, die is ontstaan in samenwerking met de topsectoren ICT, Creatieve Industrie, Logistiek en Water & Maritiem. Het kernteam KIA-Veiligheid ziet toe op inhoudelijke uitvoering. Voorbeelden van samenwerkingen die er al zijn: de werkgroep Veiligheid, Vrede en Recht (Nederlandse AI Coalitie), het thema Cybersecurity (Commit2Data) en het event cybersecurity voor maatschappelijke uitdagingen in samenwerking met de topsectoren water, energie en health. In 2021 is een nieuw initiatief gestart vanuit de Topsector ICT, samen met de negen andere topsectoren en dcypher, om toe te werken naar een integraal programma specifiek op het gebied van Cybersecurity. Dit initiatief is CS4NL en vanaf 19 oktober 2022 beklend gemaakt bij het publiek.

Bij het zoeken naar innovatieve oplossingen wordt gebruikgemaakt van clusters van sleuteltechnologieën, te weten Chemical Technologies, Digital Technologies, Engineering and Fabrication Technologies, Photonics and Light Technologies, Advanced Materials, Quantum Technologies, Life science technologies en Nanotechnologies.

Binnen het thema Veiligheid zijn onder leiding van het Ministerie van Defensie en het Ministerie van Justitie en Veiligheid acht missies gedefinieerd, die elk vragen om technologische innovaties. Dit is gedaan in nauwe samenwerking met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de topsectoren, kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Het gaat om de volgende missies:

• Integrale aanpak van georganiseerde criminaliteit
• Maritieme hightech voor een veilige zee
• Veiligheid in en vanuit de ruimte
• Cyberveiligheid
• Genetwerkt optreden op land en vanuit de lucht
• Samen sneller innoveren voor een adaptieve krijgsmacht
• Data en intelligence
• De veiligheidsprofessional

In de Kennis- en Innovatieagenda (KIA) voor de sector Veiligheid staan de acht bovenstaande missies uitgebreid beschreven en worden zij gekoppeld aan acht zogeheten Meerjarige Missiegedreven Innovatieprogramma’s (MMIP’s). Kortweg komt het erop neer dat in 2030 het zicht op illegale activiteiten en geldstromen zodanig verhoogd is dat georganiseerde criminaliteit riskant en slecht lonend is. De integrale aanpak is digitaal gedreven en bestaat uit interventies, real-time digitale observaties en ondersteuning met tools en bruikbare data. Daarnaast beschikt Nederland in 2035 over de marine voor de toekomst. Hightech-oplossingen als smart kill-chains, radar en geïntegreerde sensorsuites, smart operations, smart bemanning & automatisering, emissievrije en overleefbare oorlogsschepen en smart design, -beheer en concepten zijn hierbij onmisbaar.

In 2030 heeft Nederland verder een operationeel inzetbare ruimtevaartcapaciteit voor Defensie en Veiligheid. Dit omvat zowel satellieten, infrastructuur op de grond als de mogelijkheid van informatieverwerking. U kunt hierbij denken aan robuuste plaatsbepaling- en tijdsynchronisatiesystemen, nationale situational awareness, surveillance & tracking capaciteit, oplossingen voor grondgebonden situational awareness, laser voor veilige communicatie en vergrote transmissiecapaciteit en tot slot (gedeeltelijk) eigen satellietcapaciteit met tijdige en veilige toegang.

Daarnaast is Nederland in staat om op een veilige wijze de economische en maatschappelijke kansen van digitalisering te verzilveren. Door in te zetten op het ontwikkelen van cybersecurity-kennis en innovatie streeft Nederland ernaar om binnen vijf jaar in de top 10 van zowel de ITU Global Cybersecurity Index als de National Cyber Security Index te staan. Er zijn programma’s opgesteld om cybercrime te bestrijden, de ontwikkeling van cybercompetenties te bevorderen, voor de ketenweerbaarheid en governance en tot slot voor zowel defensieve als offensieve cybertechnologie.

In 2030 werkt de krijgsmacht volledig genetwerkt met andere diensten en met integratie van nieuwe technologieën, zoals onbemande systemen, elektromagnetisch spectrum en social media, waardoor ons land de decision loop sneller en beter dan de tegenstander doorloopt. Bovendien moet er om samen sneller te innoveren een permanent fijnmazig innovatienetwerk ontstaan dat vraag en aanbod bij elkaar brengt om vervolgens snel succesvolle innovaties te implementeren. Het stimuleren van innovaties op basis van (sleutel)technologie leidt tot toepassingen in civiele domeinen en de benutting van oplossingen door civiele organisaties.

Tot slot verzamelen veiligheidsorganisaties tegen 2030 nieuwe en betere data en worden met slimmere analyses de juiste interventies gedaan en behoort het vak van veiligheidsprofessional dan tot de top-10 van meest aantrekkelijke beroepen in Nederland.